Нийслэлийн засаг дарга үерийн эрсдэлтэй байршлуудад хийсэн зарим судалгааны дүнг танилцуулж байна.

Нийслэлийн Засаг дарга Д.Сумъяабазар "Үерийг ерөнхийдөө гурван төрлөөр хувааж байна. Тодруулбал голын, шар усны, уруйн үер гэнэ. Үүн дээр үл нэвтрэх буюу ус дамжуулах сувгууд нь бөглөрсөн хэсгээс улбаатайгаар үер үүсэж байна.

2020 онд нийслэлийн засаг даргын ажлыг авч байхад голын үерийн ус буюу Улаанбаатар хотын инженерийн байгууламжийн мастер төлөвлөгөөг хийх ажлыг эхлүүлсэн. Уг төлөвлөгөөгөө энэ оны долоодугаар сард батлаад гурав хоногийн дараа л аадар бороо орсон.

Нийслэлд голын үерийн найман бүсэд хуваагдаж байна. Туул, Сэлбэ, Сэлх, Нарагийн, Баянгол, Дунд гол гэх мэт нийт найман үерийн бүсийн судалгааг мастер төлөвлөгөөндөө оруулсан.

Энэ дотроо онцгой хамгаалалтын, энгийн хамгаалалтын, эрүүл хамгаалалтын бүс гэж хуваагдана.

Гэтэл энгийн болон эрүүл хамгаалалтын бүсүүд бүр мөсөн байхгүй болсон. Дараагаар нь онцгой хамгаалалтын бүс нь аюултай нөхцөлд орж эхэлсэн. Тэгэхээр үер болоход усанд автаж, асуудлууд үүсэх нь ойлгомжтой байгаа юм.

1970-аад оноос эхлээд инженерийн байгууламж нь голын ус, үерээс хамгаалах системийг хүчтэй хийж байгаад 1990 он хүрээд 0 хувьдаа хүрсэн юм билээ. Түүнээс цааш маш багаар төсөв тавигдаж, 2010 он хүртэл явсаар түүнээс хойш арай дээрдсэн. Энэ нь нийслэл мөнгөгүй байсных биш. Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдын багцад үерийн усны хамгаалалт, гуу жалга, байгаль орчныг хамгаалах маш олон төсөл хэрэгжүүлэх хэрэгтэй байдгийг эгүүлэн хот руу өгөх ёстой юм. Үгүй бол нийслэлийн 1.6 сая хүнд тулгамдаж буй үер усны асуудлаас эхлээд бүх хүндрэлүүдийг зохицуулдаг, мэддэг ганцхан мэргэжилтэн хүн байгаад байна.

Нийслэлийн захиргаанд байгаль орчны газар, бодлогын судалгааны институц гээд бүх механизм нь байгаа. Гэтэл яамнууд нь бүх зөвшөөрлийг нь салгаад авчихсан.

Жишээлбэл Улаанбаатар хотын захиргаа нийтийн тээврийн жолоочоо шууд сонгох эрхгүй шүү дээ. Хөдөлмөр, нийгэм хамгааллын яам, Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны зөвшөөрлөөр автобусны жолоочоо ажиллуулдаг. Ийм ойлгомжгүй тогтолцоо руу орчихсон.

Өнөөдрийн асуудалд шүүмжлэлтэй хандаад байгаа нь Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдыг биш систем нь ямар байгааг л хэлж байгаа юм. Тэгэхээр үүсээд байгаа асуудлыг шийдвэрлэх үүднээс голын найман бүсэд мастер төлөвлөгөөндөө тусгасан арга хэмжээг авахаар бэлдэж байна.

Энэ жил хур их орсон. Үүнээс улбаатайгаар хөрсний ус дээш хоёр метр нэмэгдсэнийг цаг уур, орчны шинжилгээний газрын мэргэжилтнүүд мэдээлсэн.

Японы элчин сайд "Яармагт буюу нэг газартаа арван жил мод тариад ургасангүй" гэж надад хэлж байсан. Ургахгүй шүү дээ.

Учир нь Улаанбаатар хотын экосистем Амгалангийн гол, Сэлбэ гол болон зүүн баруун салааг түшиглэж байхаар тогтоцтой бадйаг. Энэ экосистемүүдийг хүрээлүүлж, эрүүл аюулгүй, ая тухтай байх ногоон байгууламжуудыг барих ажлыг төлөвлөж байна.

Зөвхөн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн, Богдхан уулын Дугуй цагааны аманд аялж зургаалах бус дээрх экосистемүүдэд ногоон байгууламж барьж бэлтгэх ухаалаг шийдлүүдийг хийх ёстой. Нөгөө талаас бизнесийн үйл ажиллагаануудыг дэмжих боломжтой.

Цаашид ухаалаг төлөвлөлтийг л хийнэ гэж зорьж байна. Одоогоор манай нийслэлд ухаалаг төлөвлөлт байхгүй. Иймд нийслэлийн багц хууль, нийслэлд өгөх ёстой зөвшөөрлүүдийг авъя. Дараагийн нийслэлийн засаu дарга томилогдоход өнөөдрийн миний  хий эргэсэн будлиад байгаа, иргэдийн зүгээс болохгүй байгаа асуудлыг зөвхөн нийслэлийн захиргааны асуудал гэж хардаг байдлыг өөрчилж өгмөөр байна.

Уруйн үерт өртөх суурьшлын бүс 75 байна. Нэгж талбар 15,013. Хамгийн өндөр эрсдэлтэй байгаа 20 бүсийг үүнд илүү тодотгож байгаа. Нарангийн гол, Баруун, Зүүн салаа, Сэлбэ гол, Улиастайн голын ойролцоо 8,138 нэгж талбар уруйн үерт шууд өртөнө.

Уруйн үерт өртөх 75 газар байна гэдэг нь байгалийн тогтоц, гуу жалга байсан гэсэн үг. Түүнийг нь хасаж багасгаад, хайрга асгаж байгалийн тогтцыг өөрчилсний горыг Монел дээр амссан. 

Өндөр эрсдэлтэй 20 байршилд цаг уурын автомат систем суурилуулна. Энэ нь хоёр цагийн өмнө дохио мэдээлэл өгөх ба онцгой байдал, цагдаа гэхчлэн холбогдох алба хаагчид анхааруулан сэрэмжлүүлэх, шаардлагатай арга хэмжээг шуурхай авч ажиллана.

Улаанбаатар хотын зүүн талд цаг агаарын автомат болон том станц байхгүй. Гадаадын зээл тусламж, хөрөнгө оруулалтыг хоттойгоо уяж өгвөл тулгамдаж байгаа асуудлаа шийдэх бололцоо байна. 

Замын хажуугийн хашлага дагаж урсаж байгаад хоолой байвал урсаж ордог, эсвэл помпоор соруулдаг ийм л нөхцөл байдал бий. Би үүнийг илбийн юм шиг гэнэт шийдэж чадахгүй. Системтэйгээр хийе гэвэл сууриа өөрчлөх ёстой" хэмээв.