УИХ-ын чуулганы баасан /2025.06.20/ гарагийн нэгдсэн хуралдаан эхэллээ.

Баасан гарагт чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд: 

• “Эрчим хүч-3 төсөл”-ийг хэрэгжүүлэх Монгол Улс, Олон улсын сэргээн босголт, хөгжлийн банк хоорондын Зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2025.05.16-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, соёрхон батлах, үргэлжилнэ/
• Эрүүгийн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Тэмүүжин нарын 20 гишүүн 2025.05.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх, асуулт, хариулт 150 минут/
• Стандартчилал, техникийн зохицуулалт, тохирлын үнэлгээний итгэмжлэлийн тухай хууль /Шинэчилсэн найруулга/-ийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2025.05.16-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх, асуулт, хариулт 180 минут/

Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар “Эрчим хүч-3 төсөл”-ийг хэрэгжүүлэх Монгол Улс, Олон улсын сэргээн босголт, хөгжлийн банк хоорондын Зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2025.05.16-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, соёрхон батлах, үргэлжилнэ/-ийг хэлэлцэж байна. 

УИХ-ын гишүүн Н.Алтаншагай, Энэ төсөл хэрэгжсэнээр Улаанбаатар хотод ямар үр өгөөж ирэх вэ? Гэр хороололд эрчим хүчний дутагдалтай муу, хүчдэлийн уналттай байна. 2000 он гарснаас хойш 25 жилд Улаанбаатар хотод гэр хорооллын нөхцөл байдал хэвээр байгаа. Гэр хорооллын гэрэл лааны гэрэл шиг л байна.

Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн, Яг энэ шугам нь Улаанбаатар хотын цахилгаан хангамжийг сайжруулахад шууд нөлөө байхгүй. Энэ зээлээр Багануураас Чойр руу 220 кВт-ын цахилгаан дамжуулах хос шугам баригдана. Одоо ЕСБХБ-ны санхүүжилтээр Чойроос Сайншанд руу 220кВт-ын цахилгаан дамжуулах агаарын шугам барих тендер зарлаад байна. Ялагч нь ойрын өдрүүдэд тодорхой болох байх. Түүний дараа Сайншандаас Цагаансуварга руу дахин 220 кВт-ын цахилгаан дамжуулах агаарын шугам барих ажлыг санхүүжүүлээч гэсэн хүсэлтийг Дэлхийн банк, АХБ-нд тавьсан. Ойрын үед шийдэгдэх болов уу гэсэн хүлээлттэй байна.

Гол нь Оюутолгой төслийг Монголын эх үүсвэрээр хангахад хоёр талын эх үүсвэр шаардлагатай. Нэг талын эх үүсвэрийг ингэж хангах зорилготой зээл юм.

Хоёрдугаарт, Улаанбаатар хотын цахилгаан хангамжийг 2035 он хүртэл өргөжүүлэх зорилгоор цахилгаан дамжуулах болон түгээх сүлжээний өргөтгөл хийхэд 2 тэрбум ам.долларын санхүүжилт хэрэгтэй гэсэн судалгаа гарсан. ЭХЯ, НЗДТГ-ын хамтарсан ажлын хэсэг байгуулагдсан. Эхний ээлжинд 900 орчим сая ам.долларыг Азийн дэд бүтцийн хөрөнгө оруулалтын банк, 100 сая долларыг Монголын тал гаргаж, 1 тэрбум ам.долларын санхүүжилт хийхээр тохиролцсон. Энэ жилдээ багтаан энэ хэлэлцээр батлагдана гэсэн тооцоололтой байна.

УИХ-ын гишүүн Н.Алтаншагай, 2025-2026 оны өвөлжилтийн бэлтгэл хангах хүрээнд гэр хороололд зориулж ямар ажил хийж байна вэ?

Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн, 2024 оны 11-р сард цахилгаан эрчим хүчний тарифыг өртөгт нь ойртуулах шийдвэр гарсан. Ингэснээр 2025 онд 546 орчим тэрбум төгрөгийн нэмэлт эх үүсвэр сар бүрд хуваагдан орох тооцоолол бий. Үүнийг яаж зарцуулсан талаар тайлбарлая. 

• 220 тэрбумыг 2023, 2024, 2025 онд эрчим хүчний салбарын ажилтнуудын цалингийн нэмэгдэлд
• 110 тэрбум төгрөгийг нүүрсний уурхайнуудаас худалдан авч буй эрчим хүчний нүүрсний борлуулалтын үнийг алдагдлыг нөхөхөд
• 77 тэрбумыг эрчим хүчний компаниудын 2024-2025 оны өвөлжилтийн бэлтгэл хангахад  
• 2023-2024 онд Сонгинохайрхан дүүргийн найман хороонд гэр хорооллын шугам сүлжээний өргөтгөл, шинэчлэл хийхэд зарцуулсан.

Эрчим хүчний салбарт хийх ажлууд их байгаа ч санхүүгийн эх үүсвэртээ баригдаж ажил удаашралтай байна гэв. 

Гишүүд үг хэлж асуулт тавьж, салбарын сайдаас хариулт авсны дараа “Эрчим хүч-3 төсөл”-ийг хэрэгжүүлэх Монгол Улс, Олон улсын сэргээн босголт, хөгжлийн банк хоорондын Зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлахыг дэмжье гэсэн томъёоллоор санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжив. 

УИХ-ын чуулганы үдээс хойших хуралдаан 14.00 цагт эхэлнэ.